sv Donk

1e Donkiaan Toon Nieuwenhuisen (1/2)

Donkiaan Toon Nieuwenhuisen

Na de bevrijding van Gouda komt het verenigingsleven van DONK weer opgang, dat in het laatste oorlogsjaar nagenoeg stil heeft gelegen. Eind juni 1945 wordt de jaarvergadering gehouden en de voorzitter constateert bij de opening dat er een grote opkomst is. “Allereerst herdenkt hij met eenige oogenblikken van plechtige stilte dhr A Nieuwenhuisen, die op 11 Dec 1944 in een concentratiekamp is omgekomen, aldus zijn leven voor ’t vaderland gaf.”

Daarna worden de leden die uit het buitenland zijn teruggekomen begroet. Jules Heeren krijgt een speciale gelukwens. Hij is thuisgekomen uit een concentratiekamp, al is hij in verband met zijn herstel nog niet weer in Gouda. Twee leden zijn nog in het buitenland.

Zo begint ook DONK met het opmaken van de balans onder de leden voor er weer over voetbalzaken gesproken gaat worden.

In het jubileumboekje bij het 25-jarig bestaan in 1945, staat op de derde pagina een foto van Nieuwenhuisen met als onderschrift “oud-voorzitter van D.O.N.K., gestorven in het concentratiekamp te Dachau op 11 december 1944. Wij gedenken hem als vriend van D.O.N.K. en als strijder voor ons Vaderland.”

De foto die is afgedrukt blijkt de best bewaarde afbeelding van hem te zijn. Een vergroting van een pasfoto uit begin 1936! 

Al bij de oprichting van DONK maakt de 25-jarige Toon Nieuwenhuisen deel uit van het (eerste) 1^e elftal. Op de foto van dit elftal in 1920 -samen met bestuur, geestelijk adviseur, oefenmeester en scheidsrechter- lijkt Toon een van de langste spelers te zijn met zijn 1 meter 76.

Alleen bij het uitkomen voor DONK als speler gaat hij het niet laten. 

Na acht jaar voorzitterschap geeft medeoprichter van DONK J Kasbergen in 1928 aan dat hij door drukke werkzaamheden niet herkiesbaar is. Koos Faaij neemt het van hem over. Maar op de bestuursvergadering van maart 1930 wordt afgesproken eens rond te zien naar een nieuw bestuurslid, dat eventueel het voorzitterschap kan bekleden. Twee maanden later is de jaarvergadering, waarin onder meer het 1^e elftal wordt gefeliciteerd met het behaalde kampioenschap en bestuursleden worden gekozen. Nieuwenhuisen wordt met 24 van de 29 uitgebrachte stemmen gekozen. De nieuwe bestuursleden bedanken de vergadering voor het in hen gestelde vertrouwen. 

Drie weken later vergadert het bestuur voor het eerst in nieuwe samenstelling en is Nieuwenhuisen de voorzitter. Hij brengt zijn medebestuursleden onder de aandacht wat gedaan moet worden om de vereniging “hogerop” te brengen.

In oktober 1930 wordt het 10-jarig jubileum gevierd, waarbij Nieuwenhuisen als voorzitter het gezicht van de vereniging is. Op de feestdag wordt begonnen met een Heilige Mis, waarbij bijna alle leden aanwezig zijn. Daarna volgt een gezamenlijk ontbijt “opgeluisterd door een strijkje van de Josephs-gezellenvereniging van de Gouwe”. Nieuwenhuisen is daarbij een van de sprekers. Hij ziet er kennelijk tegen op, want volgens de secretaris heeft de welbespraakte voorzitter “met zijn broodjes gelijk z’n zenuwen opgegeten”. ’s Middags is er een receptie met “ernstige gezichten” van de bestuursleden voor de officiële relaties. Een grootse feestavond volgt, waarop ook het 1^e elftal wordt gehuldigd. De felicitaties van de sprekers worden door “de heer Nieuwenhuisen, onze voorzitter, met gloedvolle woorden beantwoord”. 

Later het verenigingsjaar komt het bestuur met het voorstel voor het bouwen van een kleedruimte en een bar. Een voorstel daarvoor heeft een jaar eerder geen steun gekregen, vermoedelijk vanwege de financiering. Nu wordt voorgesteld hiervoor maximaal 2000 gulden te lenen. 

Het is niet altijd koek en ei, blijkt uit het jaarverslag in 1931. Er wordt geklaagd en er zijn meningsverschillen, waarbij soms harde woorden vallen. De aftredende secretaris besluit zijn verslag met een hartenkreet:

“Wilt u Donk zien groeien en bloeien 
kanker dan nimmer
maar toon steeds nieuwe activiteit 
in en buiten ’t voetbalveld”

In seizoen 1931-1932 wisselen de successen en moeilijkheden elkaar af. De ledentallen stijgen, vooral door de toename van junioren. Het aantal donateurs is stabiel en binnenkort wordt een actie voor het werven van donateurs gestart. Sportief is het een lastig jaar voor de vier elftallen tellende vereniging. Het 1^e elftal eindigt onderaan, het 2^e wordt voorlaatste, het 3^e blijft een middenmoter. Het 4^e mist door de verloren laatste wedstrijd het kampioenschap.

Door werkloosheid ontstaat verlies aan contributie-inkomsten en moeten uit de clubkas meer reiskosten worden vergoed. De financiële positie wordt ongunstig genoemd. Van verruiming van de kleedgelegenheid is het nog niet gekomen door het ontbreken van financiële middelen en omdat het plan te groot van opzet is. Het is de bedoeling binnen enkele maanden tot een bescheiden uitbreiding te komen. Het jaarfeest en de Donk-dag, niet eerder vertoonde propaganda, zijn successen.

De jaarvergadering van 1932 wordt nog door Nieuwenhuisen voorgezeten, maar hij is kennelijk geen kandidaat voor herverkiezing. In de juli-vergadering van het bestuur is Bruijnel voorzitter.

Het beeld van Toon Nieuwenhuisen dat ontstaat uit de beperkte hoeveel stukken die in het Donk-archief bewaard is over die periode, is dat hij direct en voortvarend is en flinke plannen heeft. Realisatie daarvan slaagt niet steeds, waarschijnlijk door een combinatie van gebrek aan draagvlak en financiën. Dat ontmoedigt hem.

Toon Nieuwenhuis, speler van het eerste uur, voortvarend voorzitter in een zowel feestelijke als lastige periode 1930-1932, wordt door DONK bij het 25-jarig jubileum in 1945 herdacht als vriend van de vereniging en strijder voor het vaderland.

Peter Beukema

research&reconstructie gpab

Triplers.nl publiceert resultaten van research&reconstructie gpab

Bronnen

• Arolsen Archives, ITS, Bad Arolsen, Duitsland
• Archief SV Donk, Gouda
• Notulen bestuursvergaderingen
• Notulen ledenvergaderingen
• RKVV DONK, 1920-1945, jubileum-herinnering
• Streekarchief Midden-Holland, Gouda

Met dank aan Hans Dessing, archivaris en oud-voorzitter van DONK, voor zijn royale medewerking bij het archiefonderzoek.